W Dzień Zaduszny 2 listopada 2022 r. w godzinach wieczornych delegacja młodzieży Internatu przy ZSP Nr 5 w Zamościu: Kacper G., Krzysztof P. i Radosław W. wraz z wychowawczynią p. Moniką Poździk udała się na zamojską Rotundę, by zapalić symboliczne znicze pamięci.
Rotunda jako więzienie i obóz przejściowy zaczęła funkcjonować od połowy czerwca 1940 roku w czasie realizacji akcji A-B, czyli wyniszczenia inteligencji polskiej. Spełniała rolę więzienia śledczego zamojskiej placówki gestapo. Następnie częściej była miejscem masowych egzekucji i palenia zwłok. Na Rotundzie zginęło sześć do ośmiu tysięcy ludzi. Z woli mieszkańców ziemi zamojskiej miejsce to zostało upamiętnione jako Pomnik Męczeństwa Zamojszczyzny. Dla uczczenia męczeńskiej śmierci Polaków umieszczono w 19 celach Rotundy tablice informacyjne i epitafia. Większość ofiar nie ma swoich grobów, wzniesiono im mogiły symboliczne, pomniki pamięci, (cele II – XV). Jedna z cel w całości poświęcona jest polskim dzieciom pacyfikowanej Zamojszczyzny, wywiezionym do Rzeszy. Dookoła budowli znajduje się cmentarz ludności cywilnej zamordowanej w latach 1939 – 1944.
M.P.